نمــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــاز جمــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــعـــــــــه

آثار نماز جماعت در روایات

امام رضا(ع) می فرمایند: کسی که سمت راست امام جماعت چهل روز نماز بخواند، وارد بهشت می شود.

امام صادق (ع) فرمود: هرکه پنج نماز شبانه روز را به جماعت خواند به او خوش گمان گمان باشید و گواهی اش را بپذیرید.

حضرت رسول (ص) می فرماید: کسی که بر نماز جماعت مداومت داشته باشد، غیبت او بر مسلمانان حرام و عدالتش ثابت است.

رسول خدا (ص) فرمود: هر کس نمازهای پنج گانه خود را به جماعت برگزار کند، خداوند به او پنج چیز عنایت می فرماید. 1_ تنگی معاش را از او دفع می کند. 2_ ضیق و فشار قبر را از او برمیدارد. 3_ روز قیامت نامه اعمال ش را به دست راستش می دهند. 4_ از صراط مثل برق می گذرد. 5_ بی حساب وارد بهشت می شود.

حضرت رسول (ص) فرمودند: کسی که نماز خود را با جماعت و تکبیر اول نماز، چهل روز انجام دهد، خداوند دو برائت را برای او مقرر می سازد. 1_ برائت از آتش دوزخ. 2_ برائت از نفاق.

بقیه مطلـــــــــــب در ادمامه مطلب>>>

رمز ادامه مطلب : بله
 

حضرت امام از همان ابتدا سیاست را برخاسته از دیانت می خواستند و دیانت را جدای از سیاست نمی دانستند. شاهد مثال روشن این امر نوع نگاه امام به نماز جمعه است.در کتاب «کشف اسرار» که در سنین جوانى ومقارن با نخستین سال‏هاى حکومت استبدادى محمدرضا شاه نوشته اند، اشاره کوتاهى به مساله نماز جمعه کرده اند و در کتاب‏ تحریرالوسیله که در زمان تبعید به ترکیه تالیف فرمودند به طورمشروح پیرامون آن مسائلى را ذکر کردند.

حضرت امام خمینی آبانماه ۱۳۴۴ یکماه پس از تبعید به نجف اشرف، در مسجد شیخ انصاری در جمع علما ، فضلا و طلاب حوزه علمیه نجف می فرمایند:” مسیحیون خیال نکنند که اسلام هم ، مسجد هم ، مثل کلیساست… مسجد مرکز سیاست اسلام بوده است. در … خطبه جمعه مطالب سیاسی است – مطالب مربوط به جنگ‌ها ، مربوط به سیاست مدن ، اینها همه در مسجد درست می‌شده است .”
برپایی نمازجمعه به عنوان یکی از نمادهای سیاسی اسلام یکی از دغدغه های اصلی حضرت امام پس از پیروزی انقلاب بود. از اینرو مرحوم آیت الله طالقانی را در همان نخستین سال پیروزی انقلاب به امامت جمعه تهران منصوب فرمودند. همچنین در پیامى به‏مناسبت عید فطر سال ۱۳۵۸ شمسى و با فاصله اندکی از برگزاری اولین نمازجمعه تهران بار دیگر بر بعد سیاسی نمازجمعه تاکید فرمودند: “… اسلام دین سیاست است، دینى است که در احکام آن سیاست‏به‏وضوح دیده مى‏شود، … و در هر هفته یک اجتماع بزرگ از همه ، در یک محل. و نماز جمعه ؛ که مشتمل (بر) دو خطبه است ، که در آن خطبتین باید مسائل روز ، احتیاجات کشور ، احتیاجات منطقه و جهات سیاسی ، جهات اجتماعی ، جهات اقتصادی طرح بشود ، و مردم مطلع بشوند بر این مسائل. و در هر سال دو عید ، که در آن دو عید مجتمع بشوند و دو خطبه در آن عید در آن نماز هست. در نماز عید دو خطبه هست ؛ که آن دو خطبه هم باید بعد از حمد و بعد از صلوات بر پیغمبر اکرم و ائمه – علیهم السلام – جهات سیاسی ، جهات اجتماعی ، جهات اقتصادی ، احتیاجاتی که کشور دارد ، احتیاجاتی که منطقه دارد در آنها طرح بشود و خطبا مردم را آگاه کنند از مسائل.”
آیت الله طالقانی پس از برگزاری ۹ نمازجمعه دار فانی را وداع گفت؛ امام خمینی در حکم انتصاب امام جمعه بعدی تهران چنین می فرمایند:”…مرحوم مجاهد بزرگوار آقای طالقانی ، پس از عمری مجاهدت و پاسداری از اسلام ، به رحمت خداوند پیوست و ما را سوگوار کرد. تکلیف پاسداری از اسلام به عهده همه ماست ؛ و من شما را … برای دژ محکمی که آن فقید سعید پاسدار آن بود انتخاب و منصوب نمودم. نماز جمعه – که نمایشی از قدرت سیاسی و اجتماعی اسلام است – باید هر چه شکوهمندتر و پر محتواتر اقامه شود. ملت ما گمان نکنند که نماز جمعه یک نماز عادی است ، امروز نماز جمعه با شکوهمندی که دارد ، برای نهضت کوتاه عمر ما یک پشتوانه محکم و در پیشبرد انقلاب اسلامی ما عامل موثر و بزرگی است. ملت عظیم و عزیز با شرکت خود باید این سنگر اسلامی را هر چه عظیم‌تر و بلند پایه‌تر حفظ نمایند تا به برکت آن ، توطئه‌های خائنان و دسیسه‌های مفسدان خنثی شود…”
همچنین امام در سخنانی دیگر تاکید نموده‏اند:” نماز جمعه از اهمیت‏سیاسى فوق ‏العاده‏اى برخوردار است … اسلام دین سیاست است و هر کس خیال کند که جداى از مسائل سیاسى‏است جاهل بوده و از این آیین و سیاست آگاهى ندارد.” این سخن‏واضح و قاطع امام در احیاى نماز جمعه به عنوان تجلى ترکیب اسلام ‏و سیاست نقش فوق العاده مهمى داشته است. در بیانى دیگر خطاب به‏کنگره جهانى ائمه جمعه و جماعات فرمودند: “… نماز جمعه یکى از بزرگ‏ترین پدیده‏هاى اسلامى و یکى ازمهم‏ترین ره آوردهاى انقلاب اسلامى ما است اگر این انقلاب اسلامى جز این نماز جمعه به ما چیز دیگرى نداده بود براى ملت ما و مسلمین‏ کافى بود…”
جالب توجه است که حضرت امام بر خلاف برخی عقاید رایج تمام اقشار ملت ازجمله زنان را هم به شرکت در نماز جمعه تشویق می فرمودند. یکى ازاستفتائاتى که از ایشان شده این است که: آیا شرکت‏بانوان درنمازهاى جماعت‏یومیه و نماز جمعه کراهت دارد یا خیر؟ امام درجواب فرموده‏اند: کراهت ندارد بلکه در بعضى موارد مطلوب است.
تاکید امام بر بعد سیاسی نمازجمعه و ضرورت برگزاری شکوهمند آن حتی در وصیتنامه ایشان نیز مشهود است ، آنجا که در آخرین وصیتها می فرمایند:”… از نمازجمعه و جماعت که بیانگر سیاسی نماز است هرگز غفلت نکنند ، که این نماز جمعه از بزرگ‌ترین عنایات حق تعالی بر جمهوری اسلامی ایران است…”
بد نیست نگاهی هم به سوی دیگر این امر بیاندازیم. در میان سالهای برگزاری نمازجمعه تاکید امام بر صلابت آن همواره مورد لبیک امت حزب الله بوده است و این امر موجب رضایت خاطر ایشان را فراهم ساخته بود. روشن ترین شاهد مثال، این بخش از پیام نوروزی حضرت امام در سال ۶۴ و کمتر از یک هفته پس از انفجار بمب در نمازجمعه تهران است:” قصه روز جمعه را که آن طور باشکوه ، با نورانیت ، با استقامت گذشت. آن طور مردم با طمانینه … مخصوصا نگاه می‌کردم ببینم در بین مردم چه وضعی هست ، ندیدم حتی یک نفر را که یک تزلزلی درش پیدا باشد. و آن وقت امام جمعه آن طور با آن طنین قوی صحبت کرد ، مردم آن طور گوش کردند ، آن طور فریاد زدند که ما برای شهادت آمدیم… با یک همچو ملتی کسی نمی‌تواند مقابله کند. ملتی که این طور است ؛ آن روزی که اعلام می‌کنند که می‌خواهیم بمباران کنیم نماز جمعه را ، بیایند و بیشتر بیایند ، حتی آنهایی که نمی‌آمدند برای نماز ، (از) قراری که برای من نقل کرده‌اند ، آنهایی که برای نماز جمعه هم نمی‌آمدند هفته‌های دیگر ، این هفته آمده‌اند.”
بد نیست میزان اعتقاد بالای امام به این امر را در خاطره ای از نوه امام مرور نماییم:” آن زمان که در مراسم نماز جمعه ‏بمب گذارى کرده بودند من هم در مراسم نماز مزبور شرکت کرده‏بودم. مادرم و دیگر افراد فامیل در خانه آقا بودند، چون از من‏خبرى نشده بود همه نگران شده بودند وقتى وارد خانه شدم، دیدم ‏مادرم به حالت اعتراض گفت: تو که باردار بودى چرارفتى؟ به خاطر بچه‏ات هم که شده نباید مى‏رفتى. این را هم بگویم‏که از قبل شایع شده بود که آن مراسم نماز را صدامیان بمباران‏مى‏کنند یا در آن بمب مى‏گذارند، نگرانى مادرم هم از این بابت‏بود. ولى امام که سر میز ناهار نشسته بودند با خنده‏اى به من‏گفتند: سالمى؟ من تشکر کردم. ایشان آهسته در گوشم گفتند: خیلى‏کارخوبى کردى که رفتى، خیلى از تو خوشم آمد که به چنین نمازى‏رفتى. ”

نماز در مکتب انسان ساز اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و هیچ عملی از اعمال دینی و افعال عبادی با آن قابل مقایسه نمی باشد و اگر خواسته باشیم تعالیم و دستورات دین را درجه بندی نموده و مراتبشان را مشخص نمائیم نماز در بالاترین درجه و مرتبه تعالیم دینی قرار دارد.نماز از چنان ارزشی برخوردار است که سایر ارزش های دینی در عرض آن قرار نمی گیرند. اگر درک و معرفت به ارزش نماز برای کسی حاصل گردد هرگز در آن کوتاهی نکرده و یا آن را ترک نخواهد نمود. در روایتی از امام صادق(علیه السلام) چنین آمده است که: «هرگاه کسی به نماز ایستد رحمت الهی از آسمان بر او نازل می شود و فرشتگان اطراف او را احاطه می کنند و فرشته ای گوید: اگر این نمازگزار ارزش نماز را می دانست هیچ گاه از نماز منصرف نمی شد». علی (علیه السلام) در حدیثی می فرمایند: اوصیکم بالصلاه التی هی عمود الدین و قوام الاسلام فلا تغفلوا عنها.

«شما را سفارش می کنم به نمازی که ستون دین و قوام اسلام است پس از نماز غافل نشوید».

خداوند در شب معراج به نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) حقایق بسیاری را نمایان و متجلی ساخت که یکی از آن حقایق که بر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) آشکار گردید نماز بوده است که به صورت محملی از نور که چهل نوع از انواع نور در آن بود و اطراف عرش خدا را احاطه کرده بود ظاهر گردید. به همین جهت آن سفیر الهی فرموده اند الصلاه نور. «نماز نور و روشنایی است». پس کسی که با نماز مانوس است در قلمرو نور و روشنایی قرار دارد و آنکه با نماز فاصله دارد از نور و روشنایی دورافتاده و خود را در محیط تاریکی و ظلمت انداخته است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که مفهوم کلام نبی (صلی الله علیه و آله و سلم) این است که تارکین نماز در تاریکی اند و چون به ارزش نماز در زندگی خود ارجی ننهاده اند نزد مسلمین فاقد اعتبار و ارزش اجتماعی بوده و ایشان را در زندگی دنیا و آخرت سعادتی نیست. ارزش و شخصیت آدمی به میزان اهمیت دادن او به ارزش های دینی است و مومن واقعی از بی توجهی و بی مبالاتی نسبت به تعالیم دینی و ارزش های الهی مبراست. پس نماز را در دین جایگاهی بس بلند است به منزله سر در بدن و روح در کالبد جسم، همان گونه که بدن بی سر و جسم بی روح را ارزشی نیست دین بی نماز را خیری نخواهد بود.

مولوی علی صارمی

نماز یکی از فریضه‌های مهم و اصلی اسلام است که به عنوان دومین رکن اسلام قرار گرفته است و پلی ارتباطی بین خدا و بنده‌اش است. در نماز، بنده دلش را برای راز و نیاز با خدایش باز می‌کند و شروع به حرف زدن، ستایش کردن و درخواست از خداوند می‌کند و نهایت بندگی‌اش را برای خداوند به منحصه‌ی ظهور می‌گذارد. در این بین نماز می‌تواند پل ارتباطی قویتری باشد وتمام ثوابش را در بر داشته باشد، به شرطی که بر طبق قرآن و سنت صحیح و در اول وقت بر‌‌گذار شود. و انجام آن از طرف نماز‌گذار به تأخیر انداخته نشود. ما نیز در اینجا به دلیل اهمیت موضوع و عادت کردن مردم به تأخیر انداختن نمازها، اشاره‌ای گذرا و قابل فهم بر این مسئله می‌کنیم تا توانسته باشیم تا حدودی در تبیین بحث خواندن نماز در اول وقت آن، انذار و تبشیری کرده باشیم. خداوند در قرآن می‌فرماید:

إن الصلاة کانت علی المؤمنین کتابا موقوتا(نساء/۱۰۳).

‹ بی‌گمان نماز بر مؤمنان فرض و دارای اوقات معلوم و معین است›.

از ابن مسعود رضی الله عنه روایت است که: پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود:( أفضل الأعمال، الصلاة فی اول وقتها )(ترمذی و حاکم آن را روایت کرده‌اند، و این حدیث صحیح است).

‹ بهترین اعمال، نماز اول وقت است›.

این حدیث بر افضلیت نماز خواندن در اول وقتش دلالت می‌کند، یعنی در تمام وقت نماز، می‌توان آن را خواند. ولی در اول وقت آن بهتر و افضلتر است.

محمد بن عبدالله الخزاعی و عبدالله بن مسلمه گفتند که: عبدالله بن عمر رضی الله عنه از قاسم بن غنام و او از أم فروه برایمان روایت کرده است که: ( سئل رسول الله صلی الله علیه و سلم أی الأعمال أفضل؟ قال صلی الله علیه و سلم : الصلاة فی اول وقتها) (ابوداود روایت کرده است).

‹ از پیامبر صلی الله علیه و سلم سؤال کرده شد که چه عملی دارای ثواب بیشتری است؟ پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود : خواندن نماز در اول وقت آن ).

منذری می‌گوید: أم فروه از زنانی بوده که با پیامبر صلی الله علیه و سلم بیعت کرده و خواهر پدری ابوبکر رضی الله عنه بوده است.

از أم فروه روایت است که: ( سئل النبی صلی الله علیه و سلم أی الأعمال أفضل؟ قال صلی الله علیه و سلم الصلاة لأول وقتها ) (ترمذی روایت کرده است).

‹ از پیامبر صلی الله علیه و سلم سوال شد که چه عملی دارای ثواب بیشتری است؟ پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود : خواندن نماز در اول وقت آن).

از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که (سئلت النبی صلی الله علیه و سلم أی العمل أحب الی الله؟ قال صلی الله علیه و سلم: الصلاة علی وقتها )

( بخاری روایت کرده است).

‹ از پیامبر صلی الله علیه و سلم در مورد محبوبترین عمل نزد خداوند سوال کردم؟ گفت صلی الله علیه و سلم : نماز بر وقتش ).
از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که: ( سألت رسول الله صلی الله علیه و سلم : أی العمل أفضل؟ قال صلی الله علیه و سلم : الصلاة لوقتها )(مسلم روایت کرده است).

‹ از رسول الله صلی الله علیه و سلم سوال کردم : کدام عمل دارای ثواب بیشتری است؟ پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود: نماز در وقتش ).

ابن مالک(رح) می‌گوید: لام در لأول به معنای (فی: در) است. و الطیبی می‌گوید: لام برای تاکید آمده است و بر نماز خواندن در اول وقتش تاکید دارد.

ابن بطال می‌گوید : خواندن نماز در اول وقتش بهتر از به تأخیر انداختن آن است، زیرا در حدیث از محبوبترین عمل سوال شده و آن هم نمازی است که تمام ارکان، واجبات و سنتها در آن رعایت شده باشد و آن نماز از حیث رعایت سنت، در اول وقت خوانده شود. پس نمازی که در اول وقت خوانده نشود، محبوبترین عمل نزد خداوند نیست. ابن حجر العسقلانی(رح) می‌گوید : در حدیث (الصلاه علی وقتها) لفظ (علی) دلالت بر استعلاء – در بر گرفتن تمام وقت نماز – می‌کند و اولویت اولیه و اصلیش بر خواندن در اول وقت است.

امام قرطبی(رح) می‌گوید: در حدیث ( الصلاه لوقتها) حرف (لام) برای استقبال در زمان آورده شده و در روایت دیگری گفته که (لام) برای ابتدا در زمان آمده است. پس در هر دو معنا (لام)، به خواندن نماز در اول وقت دلالت دارد. و در ادامه می‌گوید: در حدیث (الصلاه علی وقتها ) نیز حرف ( علی ) بر این دو مسئله دلالت می‌کند، زیرا حرف (علی) در معنای (لام) به کار رفته است. و ابن خزیمه نیز این نظر را دارد.

از ام المومنین عایشه (رض) روایت است که : ( ما صلی رسول الله صلی الله علیه و سلم صلاة لوقتها الآخر مرتین حتی قبضه الله)(ترمذی روایت کرده است).

‹ آن نمازی که پیامبر صلی الله علیه و سلم در آخر وقتش خواند، تا اینکه از دنیا رفت، فقط دو بار بود›.

پیامبر صلی الله علیه و سلم دو بار نماز را در آخر وقت خواند، یک بار با جبرئیل، برای یاد‌گیری خودش و بار دیگر برای شخصی که از او در مورد اوقات نماز سوال کرده بود و پیامبر صلی الله علیه و سلم برای آموزش او در اول وآخر وقت نماز خواند، و این دو مورد را نیز برای بیان جایز بودن خواندن نماز در آخر وقت آن انجام داده، و خواندن نماز در اول وقتش دارای فضل و ثواب بیشتری است.

امام شافعی(رح) می‌فرماید : خواندن نماز در اول وقتش دارای ثواب بیشتری است. و عمل پیامبر صلی الله علیه و سلم، و خلفای راشدین بر این مسئله دلالت دارند. و آنها همیشه نماز را در اول وقت می‌خواندند. و مردم را نیز بر این امر تشویق و دعوت می‌کردند.

مستحب بودن در اول وقت خواندن نماز صبح

از ام المؤمنین عایشه(رض) روایت است که : ( لقد کان رسول الله صلی الله علیه و سلم یصلی الفجر فتشهد معه نساء من المؤمنات متلفعات بمروطهن ثم یرجعن إلی بیوتهن ما یعرفهن أحد من الغلس )(متفق علیه).

‹ پیامبر صلی الله علیه و سلم نماز صبح را می‌خواند و بعضی از زنان مؤمنان نیز در حالی که با چادر خودشان را پوشانده بودند با او در نماز حاضر می‌شدند، سپس بعد از نماز به خانه‌هایشان برمی‌گشتند و هیچ کس آنها را به خاطر غلس – تاریکی اول فجر – نمی‌شناخت ›.

در این حدیث واضح است که نماز صبح هنگامی تمام می‌شد که هنوز هوا روشن نشده بود.

دو نکته از این حدیث استنباط می‌شود

۱- مستحب بودن خواندن نماز صبح در اول وقت(وقت غلس).

۲- جایز بودن آمدن زنان به مساجد برای شرکت در نماز جماعت، بدون خود‌آرایی و با پوشش اسلامی.

از جابر بن عبدالله رضی الله عنه روایت است که : (…… والصبح کان النبی صلی الله علیه و سلم یصلیها بغلس )(متفق علیه).
‹ و پیامبر صلی الله علیه و سلم نماز صبح را در هنگام غلس- تاریکی اول فجر- می‌خواند ›.

در این حدیث بهترین وقتها برای نمازهای پنجگانه شرح داده شده که در آن به وقت غلس به عنوان بهترین وقت نماز صبح اشاره شده است.

از سهل بن سعد رضی الله عنه روایت است که : ( کنت أتسحر فی أهلی، ثم یکون سرعة بی، أن أدرک صلاة الفجر مع رسول الله صلی الله علیه و سلم )( بخاری روایت کرده است).

‹ من با خانواده‌ام سحری می‌کردم، سپس به عجله می‌افتادم تا به نماز صبح با پیامبر صلی الله علیه و سلم برسم›.
انس بن مالک رضی الله عنه از زید بن ثابت رضی الله عنه روایت کرده است که : ( أنهم تسحروا مع النبی صلی الله علیه و سلم ثم قاموا إلی الصلاة، قلت کم بینهما؟ قال : قدر خمسین أو ستین، أی آیة)(متفق علیه).

‹ آنها با پیامبر صلی الله علیه و سلم سحری می‌کردند، سپس بلند می‌شدند برای نماز، انس می‌گوید به زید گفتم : چقدر فاصله بین سحری کردنتان و اقامه‌ی نمازتان بود، زید گفت : حدود ۵۰ یا ۶۰ آیه‌ی قرآن کریم ›.

ابن حجر عسقلانی(رح) در شرح این حدیث می‌گوید : این حدیث دلالت بر مستحب بودن خواندن نماز صبح در وقت تغلیس می‌کند، و اول وقت خواندن نماز صبح آغاز فجر است، زیرا در آن هنگام است که خوردن و آشامیدن در هنگام روزه در آن حرام می‌شود و فاصله‌ی زمانی بین دست کشیدن از خوردن سحری و آغاز نماز صبح به مقدار خواندن ۵۰ آیه از قرآن است، که این مدت، مدت لازمه برای قضای حاجت و وضو گرفتن است.

عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت می‌کند : ( أنه صلی الله علیه و سلم أسفر بالصبح مرة ثم کانت صلاته بعد الغلس حتی مات لم یعد إلی أن یسفر) (ابوداود روایت کرده است).

‹ پیامبر صلی الله علیه و سلم یک بار نماز صبح را هنگام اسفار- روشنی اول فجر- خواند و دیگر هیچگاه نماز خواندن هنگام اسفار- روشنی اول فجر- را تکرار نکرد›.

جمهور علمای اسلام بر این عقیده هستند که غلس بهترین وقت برای نماز صبح است ولی اهل عراق، علمای حنفی و سفیان ثوری می‌گویند که بهترین وقت برای خواندن نماز صبح هنگام اسفار است، و به حدیث – أسفروا بالفجر، فإنه أعظم للأجر : نماز صبح را در روشنی اول فجر بخوانید، زیرا آن دارای پاداش و ثواب بیشتری است- استناد کرده‌اند، که ترمذی آن را روایت کرده است.
رفع شبهه از این حدیث

از رافع بن خدیج روایت است که : ( قال رسول الله صلی الله علیه و سلم : أسفروا بالفجر فإنه أعظم للأجر)( اصحاب سنن روایت کرده‌اند).

امام شافعی(رح) و کسانی دیگر معنای آن را بر محقق شدن طلوع فجر حمل می‌کنند و می‌گویند منظور پیامبر صلی الله علیه و سلم این بوده که نماز صبحتان را تا هنگام اسفار ادامه دهید.

الشیخ الطحاوی الحنفی در کتاب( شرح معانی الآثار) می‌گوید که پیامبر صلی الله علیه و سلم در هنگام تغلیس شروع به خواندن نماز صبح می‌کرد و در هنگام اسفار نماز صبح را تمام می‌کرد و سلام می‌داد ، و در ادامه می‌گوید که منظور پیامبر صلی الله علیه و سلم در این حدیث این بوده که قرائت قرآن را در نماز صبح طولانی کنید، تا هنگامی که می‌خواهید از نماز تمام شوید به وقت اسفار رسیده باشید، و حمل این حدیث بر این که ناسخ حدیث نماز خواندن در غلس باشد، کاری اشتباه و نادرست است زیرا جمهور علما این مسئله را رد کرده‌اند.

علمایی که حدیث اسفار را شرح داده‌اند در مورد آن می‌گویند : اسفار در این حدیث به معنای تبیین و تحقق فجر صادق و طلوع آن است، نه اینکه منتظر ماند تا هوا به طور نسبتا کامل روشن گردد، زیرا در این حالت کم کم وقت نماز صبح تمام می‌شود، پس لازم است در اول وقت فجر صادق نماز صبح خوانده شود ومدت زمان آن هم تا جایی است که هوا به طور نسبتا کامل روشن گردد که در این حالت وقت نماز صبح به پایان می‌رسد. و در این جا منظور تبیین آغاز اسفار برای نماز خواندن است، نه پایان اسفار و نزدیک شدن طلوع آفتاب.

خطابی می‌گوید: منظور از حدیث اسفار این است که وقتی پیامبر صلی الله علیه و سلم مسلمانان را به تعجیل در نماز صبح امر کرد آنها به گونه‌ای عمل کردند که نماز صبح را در بین فجر کاذب و فجر صادق می‌خواندند به همین دلیل پیامبر صلی الله علیه و سلم این حدیث اسفار را فرمود تا به مسلمانان توضیح دهد که نماز را بعد از فجر صادق بخوانید. چون فجر صادق اول اسفار است و پیامبر صلی الله علیه و سلم نیز بر نماز خواندن در اول وقتش توصیه کرده است و اول وقت نماز صبح، اول اسفار است نه انتهای اسفار.

شمس الحق العظیم آبادی در عون المعبود می‌گوید : احادیثی که در مورد وقت نماز صبح آمده‌ است بر مستحب بودن، خواندن نماز صبح در وقت تغلیس دلالت می‌کنند و نماز صبح در هنگام تغلیس دارای ثواب و اجر بیشتری از نماز خواندن در وقت اسفار است. و به همین خاطر بوده که پیامبر صلی الله علیه و سلم تا آخر عمرش همواره نماز صبح را در وقت تغلیس می‌خواند. وامام مالک، شافعی، احمد، اسحاق بن راهویه، ابوثور، اوزاعی، داود بن علی و ابو جعفر طبری نیز بر این رای بوده‌اند. و در میان صحابه، خلفای راشدین، ابن زبیر، انس بن مالک، ابو موسی اشعری و ابوهریره بر این رای بوده‌اند.

اما حدیث عبدالله بن مسعود رضی الله عنه که در آن می‌فرماید: (ما رأیت رسول الله صلی الله علیه و سلم صلی صلاة فی غیر وقتها غیر ذلک الیوم )(بخاری روایت کرده است).

‹ رسول الله صلی الله علیه و سلم را یک بار دیدم که نماز را در غیر وقتش خواند و آن در این روز- در فجر روز مزدلفه – بود ›.
این حدیث یک مورد خاص بود که در آن به دلیل اینکه پیامبر صلی الله علیه و سلم همراه طلوع فجر و با کمی تاخیر داخل مزدلفه شد، در انجام نماز صبح دچار تاخیر شد. و خود راوی حدیث نیز می‌گوید که فقط این یک مورد بوده که در آن پیامبر صلی الله علیه و سلم دچار تاخیر در انجام نماز شده است، به همین خاطر به این مورد هم به عنوان دلیلی برای به تاخیر انداختن نماز صبح نمی‌توان استناد کرد. پس از مجموع این مباحث نتیجه گرفته می‌شود که خواندن نماز صبح در اول وقت آن – هنگام تغلیس- سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم است و تاخیرآن تا روشنی کامل هوا خلاف سنت نبوی است.(۱)
—————-
۱٫ فتح الباری، ج/ ۱، ص/ ۵۳۸ ، دار ابن حزم ، تحقیق بیت الأفکار الدولیه. نیل الأوطار ج/ ۱، ص/ ۲۶۳، دار ابن حزم، تحقیق بیت الأفکار الدولیه.

بچه هارا از كوچكي بايد به نماز تمرين داد، دستور به ما رسيده كه به بچه از هفت سالگي نماز تمريني ياد بدهيد. البته بچه هفت ساله نمي تواند نماز صحيح بخواند ولي صورت نماز را مي تواند بخواند ، از هفت سالگي مي تواند به نماز عادت كند، چه پسر و چه دختر . يعني همان اولي كه بچه به دبستان مي رود ، بايد نماز را در دبستان به او ياد بدهند در خانواده هم بايد به او ياد بدهند ولي اين را توجه داشته باشند كه ياد دادن و وادار كردن با زور نتيجه اي ندارد، كوشش كنيد كه بچه تان از اول به نماز خواندن رغبت داشته باشد و به اين كار تشويق بشود. بهر شكلي كه مي توانيد موجبات تشويق بچه تان را فراهم بكنيد كه با ذوق و شوق نماز بخواند ، زياد به او بارك الله بگوييد ، جايزه بدهيد، اظهار محبت كنيد كه بفهمد وقتي نماز مي خواند ، بر محبت شما نسبت به او افزوده مي شود.                          

      بقیه مطلب در ادامه مطلب

نماز سحر

به خــــــرابــــــات روم بهـــر نگهداری دل
  تا بر پیر کنم شکــــــــوه زبیمـــــاری دل
 
او شــب و روز بســــوزد زغـــــم عشق بتان
  من بسوزم به غــــم و رنج گرفتــــاری دل
 
اشک من سرخ و رخم زرد شد و موی سپید
  روز من گشت چو شب بهر سیه کاری دل
 
هر چه کردیم عـــلاج دل بیمـــــار نشــــد
  تنگ شد حوصـــله از بهـــر نگهداری دل
 
خواب راحت نکنــــد آنکه دلش بیدارست
  ماشبی صبـح نکـــــردیــــم به بیداری دل
 
ای فنــا چارة دردت نتـــــوان کـــــرد مگر
 

مطالب در ادامه مطلب . حتما ببینید داغ داغ .... نظر یادت نر ه ها

گرایش به پرستش در اعماق فطرت پاک نهاد آدمی خانه دارد و با روح آدمی سرشته شده است و نماز آینه‌ی صاف و زلال تجلی این پرستش است. با اینهمه چرا عده ای از نماز گزادن سر باز می زنند و به تعبیر قرآن چرا عده ای در امر نماز "با کسالت" به نماز بر می خیزند یا در نماز" به سهو" گرفتارند.                (سوره ماعون/آیه 5).

به ادامه مطلب بروید.